Zowel voor een orthodontische behandeling als voor alle andere vormen van behandeling geldt, dat u zich bewust moet zijn van de beperkingen en mogelijke risico’s.
De hieronder beschreven risico’s van een orthodontische behandeling zijn zeer klein en zelden een reden om af te zien van de behandeling, maar iedereen moet de mogelijkheid open houden om af te zien van behandeling en de huidige situatie te accepteren.
Motivatie
Het succes van een orthodontische behandeling is sterk afhankelijk van de motivatie en medewerking van de cliënt. Het schoonhouden van de tanden en kiezen is met een beugel veel lastiger en eist extra inzet en tijd. Losraken of beschadiging van onderdelen van de (vaste) beugel kan in de meeste gevallen worden voorkomen door het eetgedrag daarop aan te passen. De afspraken moeten stipt worden nagekomen, en de aanwijzingen en instructies van de behandelaar moeten worden opgevolgd.
Duur van de behandeling
De behandelduur wordt door meerdere factoren bepaald, waaronder de ernst van het probleem, de lichaamsgroei en de zojuist genoemde motivatie. De uiteindelijke behandelingsduur ligt meestal dicht bij de geschatte tijd, maar kan uitlopen. Factoren die hierop van invloed kunnen zijn: plotselinge groei, bepaalde gewoontes (tongpersen e.d.), afwijkingen aan het tandvlees of andere problemen met betrekking tot het gebit. Soms kunnen aanpassingen aan het oorspronkelijke behandelingsplan dan nodig zijn. In geval van een langere behandelingsduur kunnen de behandelkosten hoger uitvallen dan geraamd.
Resultaten van de behandeling
De orthodontische behandeling verloopt in de regel volgens plan. Natuurlijk is daarbij een goed en mooi eindresultaat het doel. Omdat onvoorziene complicaties kunnen optreden, is het niet te garanderen, dat het eindresultaat te allen tijde volledig aan uw verwachting zal voldoen.
Extra voorzieningen
Soms is het niet mogelijk de ruimtes tussen tanden met een beugel te sluiten. In die gevallen waarbij dit nadelig uitvalt, zal in samenwerking met de tandarts of andere specialisten voor restauratieve oplossingen gekozen moeten worden. Deze oplossingen kunnen bestaan uit eenvoudige uitbreidingen van vulmateriaal, kroon- en brugwerk en/of implantaten, noodzakelijk om te grote tussenruimtes te sluiten.
Terugval / relaps
De stand van de tanden en kiezen kan in de loop der jaren veranderen. Dit is een normaal, natuurlijk proces. Dit kan dus ook na het dragen van een beugel gebeuren, soms pas jaren nadien. Om dit te voorkomen worden vaak (retentie) draadjes achter de voortanden geplakt of een nachtbeugel voorgescheven. Desondanks kan het voorkomen, dat een gecorrigeerde afwijking na jaren gedeeltelijk weer terugkomt. Sommige gewoontes, als lipzuigen en foute sliktechniek kunnen dit versnellen.
Ontkalking en tandcariës
Een zeer goede mondhygiëne en regelmatig tandartsbezoek zijn essentieel tijdens de orthodontische behandeling. Onvoldoende of onjuiste hygiëne kan leiden tot witte plekjes (ontkalkingen) en zelfs gaatjes. Ook kan ontsteking van het tandvlees ontstaan. Deze problemen kunnen ook voorkomen zonder orthodontische behandeling. Met een beugel zijn deze risico’s groter omdat een beugel makkelijk voedselresten vasthoudt en het schoonhouden ingewikkelder is. Deze problemen kunnen toenemen als men nooit spoelt met een fluoride-oplossing of een variant daarop, of als veel zoete dranken en zoete etenswaren genuttigd worden.
Wortelresorptie
In sommige gevallen worden tijdens de orthodontische behandeling de tandwortels korter (resorptie). De oorzaak van wortelresorptie is onbekend. Bovendien is niet te voorspellen òf en wanneer het zich zal voordoen. Sterk verkorte wortels hoeven geen nadelig effect op de levensduur van een tand of kies te hebben. Als tijdens de orthodontische behandeling resorptie wordt geconstateerd, kan de behandelaar adviseren de behandeling tijdelijk te stoppen of de apparatuur te verwijderen voordat de orthodontische behandeling beëndigd is.
Zenuwbeschadiging
Bij een tand, die door een ongeluk of door vergevorderd bederf aangedaan is, kan de tandzenuw beschadigd zijn. Dit is niet altijd zichtbaar. Door de verplaatsing van tanden tijdens de orthodontische behandeling kan deze sluimerende ontsteking geactiveerd worden. Een wortelkanaalbehandeling kan dan noodzakelijk zijn.
Parodontale aandoeningen
Bestaande parodontale problemen moeten eerst door de tandarts of parodontoloog onder contrôle zijn voordat orthodontische behandeling (na overleg) aangevangen wordt. Parodontale (tandvlees en de aanhechting van de tandwortel in het bot) aandoeningen kunnen tijdens de orthodontische behandeling ontstaan of toenemen. Meerdere factoren spelen hierbij een rol, waarvan een gebrekkige mondhygiëne de voornaamste is. Tijdens de orthodontische behandeling moet uw parodontale situatie iedere drie tot zes maanden door uw tandarts of (indien dat geadviseerd wordt) door een parodontoloog gecontroleerd worden. Indien de problemen ondanks deze controles aanhouden, moet de orthodontische behandeling eventueel voortijdig afgebroken worden.
Kaakgewrichtsklachten
In de kaakgewrichten kunnen veranderingen optreden, die pijnlijk kunnen zijn en tot hoofdpijn of oorproblemen kunnen leiden. De gezondheidstoestand van de kaakgewrichten wordt door veel factoren bepaald, waaronder eerder opgelopen verwondingen (klap tegen het hoofd of in het gezicht), artritis, erfelijke aanleg, ernstig tandenknarsen of klemmen, een instabiele beet en veel andere medische aandoeningen. Complicaties van het kaakgewricht kunnen tijdens een orthodontische behandeling optreden, maar ook los daarvan. Symptomen in de kaakgewrichten, zoals pijn, knappende geluidjes, een moeilijk te openen en te sluiten mond, dienen onmiddellijk aan uw behandelaar gemeld te worden. Eventueel moet de kaak door een medisch of tandheelkundige specialist behandeld worden.
Niet doorgekomen tanden
Tanden kunnen geïmpacteerd (ingeklemd) raken onder het bot of het tandvlees, ankylotisch (vergroeid met het bot) zijn of komen niet natuurlijk door. Dit gebeurt meestal zonder aantoonbare reden en is over het algemeen niet te voorspellen. De keuze van behandeling wordt bepaald door de specifieke omstandigheden en het belang van de ingeklemde tand. Er kan gekozen worden voor extractie, chirurgisch vrijleggen, chirurgisch transplanteren of een prothetische voorziening.
Losraken van orthodontische apparatuur
Activiteiten of etenswaren, die de orthodontische apparatuur kunnen beschadigen, destabiliseren, of laten losraken moeten vermeden worden. De orthodontische apparatuur kan in zo’n situatie in de luchtpijp of slokdarm van de patiënt terechtkomen. Stel uw behandelaar onmiddellijk op de hoogte als de apparatuur is veranderd, los zit of gebroken is.
Buitenbeugels
Orthodontische buitenbeugels kunnen de drager verwonden. Het gezicht en de ogen lopen hierbij risico. De cliënt dient de elastische spanning weg te nemen vóórdat hij de apparatuur uit de mond neemt, zodat deze niet terug kan schieten. Draag de buitenbeugel niet in gevallen waarbij een kans bestaat dat de buitenbeugel los wordt getrokken. Vermijd sportactiviteiten wanneer de buitenbeugel gedragen wordt.
Verwijderen vaste apparatuur
Tijdens het verwijderen van de orthodontische apparatuur kan het tandglazuur of een restauratie (kroon, adhesief, veneer, etc.) beschadigd raken. Als een tand of restauratie beschadigd raakt, moet deze eventueel door uw tandarts hersteld worden.
Verstandskiezen
Tijdens het groeien van derde kiezen (verstandskiezen) kan de positie van de tanden veranderen. Uw behandelaar volgt de ontwikkeling van deze kiezen en bepaalt of en wanneer ze verwijderd moeten worden.
Allergieën
Sommige mensen zijn allergisch voor bestanddelen van orthodontische apparatuur. Eventueel wordt het behandelplan hierop aangepast of voortijdig afgebroken. In zeldzame gevallen moet de allergie voor tandheelkundige materialen medisch onderzocht worden.
Gezondheidsproblemen
Gezondheidsproblemen met de botten, het bloed of het endocriene stelsel, alsmede het gebruik van medicijnen (met of zonder recept) kunnen invloed hebben op de orthodontische behandeling. Zorg ervoor, dat uw behandelaar altijd op de hoogte is van veranderingen in uw gezondheidssituatie en of medicatie.
Rokers
Onderzoek wijst uit, dat het roken of kauwen van tabak de kans op aandoeningen van het tandvlees vergroot en het genezingsproces na een operatie remt. Gebruikers van tabak hebben meer kans op mondkanker, terugtrekkend tandvlees en vertraagde verplaatsing van de tanden tijdens een orthodontische behandeling. Als u tabak gebruikt, dient u rekening te houden met een mogelijk slechter eindresultaat van de orthodontische behandeling.
Verwijzing
Als één van de bovengenoemde complicaties u treft, kan het voorkomen dat u voor behandeling naar uw tandarts of een specialist verwezen moet worden. De kosten hiervan staan los van de kosten voor de orthodontische behandeling.